تأثیر تاریخ کاشت و تراکم بوته بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم زمستانه رقم شیراز

دستیابی به عملکرد زیاد دانه در گندم، مستلزم انطباق مراحل رشد رویشی و زایشی گیاه با شرایط مساعد محیطی از طریق انتخاب تاریخ کاشت مناسب و استفاده از عوامل تولید از جمله تراکم مطلوب بوته در واحد سطح می باشد. در این راستا پژوهشی مزرعه ای با استفاده از طرح کرتهای خردشده در قالب بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار، در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز واقع در باجگاه در دو سال زراعی 81-1380 و 82-1381 به اجرا در آمد. کرت های اصلی شامل سه تاریخ کاشت (15آبان، 15آذر، 15دی ) و کرت های فرعی شامل چهار تراکم (150، 250، 350، 450 بوته در متر مربع ) از گندم رقم شیراز بودند. نتایج نشان داد که تاریخ کاشت اثر معنی داری بر عملکرد دانه، تعداد سنبله در مترمربع, تعداد دانه در سنبله و وزن هزار دانه داشت, بنحویکه بیشترین عملکرد دانه از تاریخ کاشت دوم(15 آذر) بدست آمد و با تأخیر بیش از این تاریخ کاشت، عملکرد دانه بنحو معنی داری کاهش یافت. در تاریخ کاشت اول بدلیل مواجه شدن زمان گلدهی بوته ها با دمای پایین تلقیح گلچه ها بخوبی انجام نگرفت و لذا تعداد دانه در سنبله کاهش معنی داری یافت. از طرف دیگر, تعداد سنبله در متر مربع، تعداد دانه در سنبله و وزن هزار دانه در تراکم های مختلف نیز تفاوت معنی داری نشان دادند, به صورتی که بیشترین تعداد سنبله در مترمربع از بیشترین تراکم(450 بوته در مترمربع) ولی بیشترین تعداد دانه در سنبله و وزن هزار دانه از کمترین تراکم(150 بوته در مترمربع) بدست آمد. در هر سه تاریخ کاشت با افزایش تراکم بوته در واحد سطح تعداد سنبله در مترمربع تنها مولفه ای از اجزای عملکرد بود که افزایش نشان داد. در مجموع, پژوهش حاضر نشان داد که تاریخ کاشت 15 آذر با تراکم 350 بوته در مترمربع بهترین تاریخ کاشت و تراکم بوته برای گندم(رقم شیراز) در منطقه باجگاه و مناطق مشابه آن می باشد.